Utak ng Himagsikan sa Liga

Isa sa mga tanyag na bayaning kilala sa ating bayan ay ang ka-Liga naming si Apolinario Mabini. Siguro ay iilan lamang ang nakakaalam na may sinulat pala ang "Utak ng Himagsikan" tungkol sa La Liga Filipina at sa Katipunan.

Bigyang-pansin natin ang kapatid na si Mabini.

Maraming nagulat sa unang pahayag natin tungkol kay Mabini. Maaaring dahil nalaman nila na hindi kasama sa orihinal na miyembro ng La Liga si Mabini. Naging parte na lamang siya ng Liga nang maipadala sa Dapitan si Rizal at muling binuo ang La Liga nina Andres Bonifacio atbp.

Ayon kay Mabini, hindi rin daw sila naging malapit ng ating pambansang bayani. Wala man siyang nasabi ukol sa mga napag-usapan sa La Liga noong unang pagkakabuo nito, malinaw naman niyang naisalaysay ang mga kaganapan sa panahong miyembro na siya ng La Liga.

Narito ang ilang parte ng naisulat ni Mabini at kayo na mismo ang makaalam kung ano pa ang mga importante nyang masasabi:

“Kung pinag-usapan at tinukoy ang mga hangarin sa unang pagkikita ng mga kasapi sa Liga, pinamunuan ni Rizal mismo, hindi ko nabatid sapagkat hindi ako naanyayahan. Hindi ako kailan man naging malapit sa dakilang manggagamot.

Masasabi ko lamang na naglaho ang Liga ilang araw pagkaraan ng unang pagkikita dahil sa pagdukot kay Rizal. Nang muling itatag ang Liga sa pasimuno ni Don Domingo Franco, Andres Bonifacio at iba pa, ibinigay nila sa akin ang tungkulin ng pagiging kalihim ng pang-unang pulong. Tinunton namin nuon ang mga hangarin ng lipunan:

1. Tustusan ang La Solidaridad nang maipagpatuloy nito ang mga panawagan sa pagbubuti.

2. Mag-ipon ng sapat na salapi upang makatagpo at maghikayat ng mga abogado at mga kinatawan ng Cortes, ang batasan sa España, na handang tumulong sa pagbabago sa Pilipinas.

3. Pag-ibayuhin ang pagsigasig sa lahat ng paraang ayon sa batas, mistulang maging isang partido ng politica ang Liga sa halip ng isang lipunan lamang.

Ngunit madaling nasawi uli ang Liga, naglaho pagkaraan ng ilang buwan, bagaman at mainam ang pasimula nito. Ang karamihan ng mga kasapi ay tanghal sa lipunan, kilala sa dunong at pagiging makabayan. Sa pagsisikap ni Andres Bonifacio at ng mga kasama niya, nakapagbuo ng mga consejo ng mga mamamayan sa Tondo at sa Trozo.

Nagsimulang magtipon ng mga consejo din sa Santa Cruz, Ermita, Malate, Sampaloc, Pandacan at iba’t ibang purok sa paligid ng Manila.”

Source: http://www.elaput.com/mabihi08.htm

Unus Instar Omnium.

La Liga on Fraternity Violence

Mainit ngayon ang isyu tungkol sa fraternity violence sapagkat isa na namang neophyte ang namatay dahil dito. Bilang isang samahan ng mga kalalakihan, madami ang nagsasabi na kmi ay isa ring fraternity. Ito lang ang masasabi namin, may pagkakaiba kami sa mga fraternity ngayon. Una sa lahat, hindi namin ginagawang basehan ang pisikal na lakas ng isang tao upang maging miyembro ng aming kapatiran. Ang mahalaga sa amin ay ang estado sa buhay, edukasyon, at hangarin para sa Pilipinas. Kung ikaw ay kabilang sa middle class, may mataas na pinag-aralan, at may pagnanais na magkaroon ng reporma sa pamahalaan, maaari ka nang maging kasapi ng La Liga. Ikalawa, naniniwala kaming hindi dapat gamitan dahas ang pagpapahirap sa mga neophytes na nais maging miyembro ng kapatiran. Oo, maging sa La Liga ay gumagamit kami ng dahas ngunit kung kinakailangan lamang. Maaari lamang kami gumamait ng dahas bilang kaparusahan sa mga kasapi na tumalikod sa kanyang tungkulin. Isa sa mga tungkulin ng bawat kasapi ng La Liga ay ang sumaklolo sa ibang kasaping nasa kagipitan o panganib. Kung hindi niya ito magawa gayung maaari naman ay paparusahan siya at ang pinakamagaan na ipaparusa sa kanya ay iyon ding kapinsalaang dinanas ng kasaping hindi sinaklolohan. Samakatuwid, kaming mga kasapi ng Liga ay tutol sa pagpapahirap sa mga neophytes ngunit hindi namin tinututulan ang paggamit ng dahas bilang kaparusahan sapagkat sa ganitong paraan namin maipapakita ang tunay na kahulugan ng kapatiran. Walang iwanan sa oras ng kagipitan.

Source: La Liga Filipina, Ikalawang Paglalakbay. PI 100 reading

Unus Instar Omnium.

Kagandahan at Kawakasan ng La Liga Filipina

Sa lahat na naipahayag na mga tungkulin at karapatan ng bawat matataas na opisyal at miyembro ng La Liga Filipina (LLF), mas naunawaan na natin ngayon ang lahat ng pasikut-sikot sa loob ng samahan.

Nalaman natin ang mga nakukuhang ekslusibong benepisyo ng bawat miyembro ng LLF sa lahat ng "access" mayroon ang kapwa ka-Liga nila. Tulad nga ng nabanggit sa mga naunang posts, magkakadiscount ang isang miyembro sa mga kalakal ng kapwa ka-Liga nila. Puwede ring manghiram pansamantala ng pera pantayo ng negosyo o tuwing kelan kailangan, basta ba may ipon.

Ipinaiiral din ang pagtangkilik sa mga kalakal o negosyo ng kapwa ka-Liga o ng mga kababayan. Tila sa panahon ito, nangyayari na ang "Filipino First". Iyon nga lang, ito ay nasa panahon ng pananakop ng mga Kastila kung saan, ang mga creoles pa lamang ang kinikilalang mga Filipino. Hindi pa alam ng karamihang Indiyong Pilipino kung sino sila at ano ba talaga ang lahi nila.

Pero bumalik tayo muli sa kagandahan ng LLF. Sa samahang ito, tila nabuo na kagad ang panibago at orihinal na pamahalaan ng pinamumunuan ng mga tunay na Pilipino. Natutunan nang magkaisa at magtulungan para makamit ang nag-iisang pinakapangarap ng lahat - ang kalayaan ng Pilipinas sa kamay ng Espanya sa mapayapang paraan. Kaya rin, sa samahang ito, nalaman din natin na upang makamit ng LLF ang napakabigat na inaasam, minabuti muna ng LLF na simulan ang lahat ng pagbabago, ang pagkamit ng hustisya at pagsasakatuparan ng kaunlaran ng lahat ng Pilipino sa loob ng samahan.

Nakalulungkot lamang isipin na hindi nagtagal ang samahan kahit na sabihin natin kung gaano ka-ideyal ang samahan na binubuo rin nga naman ng mga ideyal na tao. Naghalo ang mga taong bumubuo sa samahan, andiyan ang mga nakapag-aral, hindi nakapag-aral, mga propesyunal, mayaman o kabilang sa middle class atbp. Basta tiyak tayo sa isang bagay, lahat ay makabayan.

Unus Instar Omnium.

Pamamalakad sa La Liga Filipina

Paggugol ng Salapi

1. Tutustusan ang kasapi o anak nito, kung dahil sa kakapusan ay magpapakilala namang may pagsisikap at may malaking kakayahan.

2. Tutulungan ang dukhang kasapi sa kanyang karapatan laban sa isang makapangyarihan.

3. Sasaklolohan ang kasaping naghihirap.

4. Pauutangin ng puhunan ang kasaping nangangailangan nito para sa isang industriya o pagsasaka.

5. Tutulong sa pagpapasok sa Pilipinas ng mga makina at mga bago't kinakailangang industriya.

6. Magbubukas ng mga tindahan, pamilihan, at mga bahay-kalakal na maaaring bilhan ng mga kasapi sa halagang lalong mura kaysa ibang dako. Ang Punong Kalihim ay may malawak na kapangyarihan upang makagamit ng salapi sa mga pangangailangang pangmadalian, datapuwat nararapat siyang gumawa ng pagtutuos sa harap ng Kataas-taasang Sanggunian.

Mga Tadhanang Panlahat:

1. Sinuma'y hindi maaaring tanggapin kundi hindi pagbobotohan muna nang buong pagkakaisa ng Sanggunian sa kanyang bayan, at kun hindi siya makawaan sa mga pagsubok na nararapat niyang pagdaanan.

2. Natatapos ang mga panunungkulan tuwing dalawang taon maliban sa kung may sakdal ang Tagapag-usig.

3. Upang makamit ang alin mang katungkulan ay kinakailangan ang tatlong ikaapat na bahagi ng mga boto ng mga kaharap.

4. Ang mga kasapi ay siyang naghahalal sa Kalihim Pambayan, Tagapag-usig Pambayan, at Ingat-Yamang Pambayan; ang mga maykapangyarihang pambayan ay siyang nangahahalal sa mga Kataas-taasan.

5. Tuwing tumatanggap ng isang kasapi, ito'y ipinagbibigay-alam ng Punong pambayan sa Punong Kalihim, sampu ng mga pangalang bago at dati; gayon din ang gagawin kung nagtatag ng bagong Sanggunian.

6. Ang mga patalastas, kung paanong karaniwan ay dapat magtaglay ng mga pangalang-sagisag lamang, maging ng lumalagda at maging ng pinadadalhan, at ang pinagdaraanan ay buhat sa kasapi patungong Puno sa Punong Pambayan, buhat dito, patungo sa Punong Panlalawigan o Punong Kalihim o pabalik. Sa mga pangyayaring hindi karaniwan lamang, maaaring laktawan ang ganitong mga kaayusan. Gayunpaman, sa lahat ng panahon at pook ay maaaring pakitunguhan nang tuwiran ng Punong Kalihim ang sinuman.

7. Hindi kinakailangang nakaharap ang lahat ng mga kaanib sa isang Sanggunian upang ang mga kapasiyahan ay magkaisa. Sapat na kung nakaharap ang kalahati at sa mga namumuno.

8. Sa mga sandaling mapangabib, nararapat ipalagi na bawat Sanggunian na siya ang tagapagsanggalang ng Liga Pilipina, at kung dahil sa isa o ibang sanhi ay magkawatak-watak ang mga iba o kaya'y mawala, bawat Sanggunian, bawat Puno, bawat kasapi ay kusang magsasabalikat ng pagsusumakit na ang mga yao'y muling mabuong matatag.

source: La Liga Filipina, Ikalawang Paglalakbay, Reading sa PI 100 kay Sir Mykel

Unus Instar Omnium.

Spotlight sa mga Kasapi

Mga Tungkulin:

1. Magbabayad ng buwanang butaw na halagang sampung sentimos.

2. Pikit-mata't walang libang susunod sa bawat pasiyang nagbubuhat sa isang Sanggunian o sa isang Puno.

3. Ipagbibigay-alam sa Tagapag-usig ng kanyang Sanggunian ang anumang napapansin o naririnig niya na may kinalaman sa Liga Pilipina.

4. Iingatan niya nang buong higpit ang lihim tungkol sa mga kapasiyahan ng Sanggunian.

5. Sa lahat ng kilos sa buhay ay ipagkakaloob niya ang pagtatangi sa mga ibang kasapi, hindi siya bibili kundi sa tindahan ng isang kasapi, at siya'y bababaan nito ng halaga. Sa mga pangyayaring magkakaparis, ay lagi niyang tatangkilikin ang kasapi. Ang bawat pagsuway sa pangkat na ito'y parurusahan nang mabigat.

6. Ang kasapi na gayong maaari naman ay hindi sumaklolo sa ibang kasaping nasa kagipitan o panganib ay parurusahan at ang pinakamagaan na iparurusa sa kanya ay iyon ding kapinsalang dinanas ng kasaping hindi sinaklolohan.

7. Bawat kasapi, sa sandali ng kanyang pagsabi, ay gagamit ng isang bagong pangalan na siya ang pipili, at hindi maaari niyang palitan hanggang hindi siya Sangguniang Panlalawigan.

8. Magdadala siya sa bawat Sanggunian ng isang gawa, isang pagmamatyag, isang pag-aaral o isang bagong ibig sumapi.

9. Hindi siya paiilalim sa anumang paghamak, ni hindi makikitungo sa kaninuman nang may pagmamatigas.

Mga Karapatan:

1. Ang bawat kasapi ay may karapatang tumanggap ng saklolong "moral", "material" o salapi ng kanyang Sanggunian at ng Liga Pilipina.

2. Maaari niyang hingin sa lahat ng mga kasapi na tangkilikin ang kanyang kalakal o hanapbuhay kailanma't nagbibigay siya ng pananagot na gaya ng iba. Upang siya'y magtangkilik, ay ipahahatid niya sa Punong-pambayan ang kanyang tunay na pangalan at ang kanyang kalagayan upang maipahatid naman ito sa Punong Kalihim na siyang magpapatalastas niyon, sa pamamagitan ng mga angkop na kaparaanan, sa lahat ng mga kasapi sa Liga Pilipina.

3. Sa anumang kagipitan, pagkaapi o kawalang-matuwid, ang kasapi ay makahihingi buong pagsaklolo sa Liga Pilipina.

4. Maaari siyang humingi ng mapupuhunan para sa anumang hanapbuhay kailanma't, may salapi sa kaban.

5. Sa lahat ng bahay-kalakal o mga kaanib na tuwirang tinutulungan ng Liga Pilipina ay makahihingi siya ng pagpapababa ng halaga ng mga paninda o ng paglilingkod na gagawin para sa kanya.

6. Kapag ang isang kasapi ay nagnanais na magbigay sa Liga Pilipina ng halagang higit sa limampung piso, ito'y ilalagak sa isang bangkong matatag, sa ilalim ng kanyang karaniwang pangalan, at ibibigay niya pagkatapos ng katibayan sa Ingat-Yamang kanyang minamabuti.

source: La Liga Filipina, Ikalawang Paglalakbay, Reading sa PI 100 kay Sir Mykel

Unus Instar Omnium.

Spotlight sa Kalihim

Mga Tungkulin:

1. Magbibigay-ulat siya sa bawat pagtitipon ng mga bagay-bagay na napagkayarian, at ipahahayag ang mga binabalak na isagawa.

2. Siya ang susulat ng mga kalatas ng Sanggunian. Kapag siya'y wala o hindi siya makatanggap ng kanyang mga tungkulin, siya'y may lubos na kapangyarihang pumili ng isang kahalili, hanggang ang Sanggunian ay makapaglagay ng ibang papalit sa kanya.

Karapatan:

1. Bukod pa sa buwanang pulong o pagtitipon ay maaari siyang tumawag ng pulong o pagtitipong hindi pangkawaniwan.

*Ang dalawang larawan ay ang dalawang naging mga Kalihim ng La Liga Filipina. Dalawang beses na naging Kalihim is Deodato Arellano at naging ikatlo naman si Apolinario Mabini.

source: La Liga Filipina, Ikalawang Paglalakbay, Reading sa PI 100 kay Sir Mykel.

Unus instar omnium.